Nowe zasady w zakresie rozliczania leasingu wprowadzane przez MSSF 16 dotkną jedynie spółek sporządzających sprawozdania według międzynarodowych standardów rachunkowości. Według Leaseurope jest to mniej niż jeden procent firm. Zmiany nie obejmą innych przedsiębiorców ani nie wpłyną na podatkowe ujęcie umów leasingu.
Z początkiem przyszłego roku wejdzie w życie Międzynarodowy Standard Sprawozdawczości Finansowej nr 16 „Leasing” (MSSF 16). Podstawową wprowadzaną zmianą jest rezygnacja z pojęcia leasingu operacyjnego. W ten sposób odróżniano leasing operacyjny, uznawany za element pozabilansowy i odzwierciedlany jedynie w rachunku wyników jako koszt raty, od finansowego, który ujmowano w bilansie. MSSF 16 znosi to rozróżnienie, mówiąc jedynie o prawie do użytkowania składnika aktywów przez pewien czas w zamian za opłatę. Każdorazowo będzie ono wykazywane w bilansie – pominąwszy pewne uproszczenia.
– Nowy standard jest wyjściem naprzeciw sytuacji obserwowanej zarówno w Europie, jak i w Stanach Zjednoczonych. Mieliśmy w niej do czynienia z różnym ujmowaniem księgowym transakcji leasingowych bardzo podobnych z ekonomicznego punktu widzenia. MSSF 16 zapewni bardziej precyzyjny i porównywalny obraz spółek, zwłaszcza ich aktywów i związanych z nimi zobowiązań. Niewątpliwie jednak wdrożenie standardu będzie dla przedsiębiorstw dużym wyzwaniem, zwłaszcza w początkowym okresie – mówi Edyta Witczak, Dyrektor Departamentu Rachunkowości PKO Leasing.
Aktywne zarządzanie leasingiem zamiast opłacania jednej faktury w miesiącu
Po wejściu w życie MSSF 16 zarządzanie procesem leasingowym znacznie się skomplikuje. Dotychczas polegało ono często na zaksięgowaniu jednej faktury w miesiącu. Teraz spółka będzie musiała każdą dotychczasową i nową umowę przeanalizować pod kątem spełniania kryteriów leasingu. Ważnymi przesłankami są możliwość zidentyfikowania aktywa (na przykład firma przez cały czas korzysta z konkretnej, przypisanej tylko jej powierzchni magazynowej czy biurowej) oraz decydowanie o sposobie wykorzystywania i uzyskiwania korzyści ekonomicznych (na przykład przedsiębiorstwo użytkuje określone w kontrakcie pojazdy, praktycznie w pełni decydując, kiedy i do jakiego celu ich użyje).
Spółki będą musiały gromadzić zdecydowanie więcej niż dotychczas informacji na temat swoich umów leasingu, aby móc je prawidłowo ujmować i rozliczać w księgach. Wprowadzenie MSSF 16 wpłynie zatem w firmach na wiele procesów i pracę wielu komórek, nie tylko finansowo-księgowych. W praktyce niezbędne stanie się posiadanie spójnego, zintegrowanego systemu informatycznego, który będzie wsparciem w rozliczaniu leasingu i jego prezentowaniu w sprawozdaniu finansowym.
Spółki będą potrzebowały elastycznego finansowania
Wprowadzana przez MSSF 16 zasada ujmowania leasingu w bilansie wpłynie w znacznym stopniu na wszystkie podstawowe wskaźniki finansowe, dotyczące na przykład zadłużenia, płynności bieżącej, EBITDA, zysku operacyjnego, stopy zwrotu z zaangażowanego kapitału czy operacyjnych przepływów pieniężnych. Może się to przełożyć na dodatkowe zobowiązania w umowach kredytowych, zmiany w ratingach kredytowych i kosztach pożyczek. Efektem mogą być zmiany w strategiach biznesowych czy finansowych – na przykład rozważenie zakupu aktywa bądź poszukanie bardziej elastycznych rozwiązań leasingowych. MSSF 16 przewiduje bowiem pewne uproszczenia. W bilansie nie będą musiały być ujmowane umowy leasingowe krótsze niż 12 miesięcy, a także te, które dotyczą aktywów niskocennych, takich jak sprzęt komputerowy, telefony czy wyposażenie biura, jeśli ich wartość początkowa nie przekroczy 5 tys. dolarów.
– Należy też podkreślić, że zmiany wprowadzane przez MSSF 16 dotyczą tylko spółek sporządzających raporty i sprawozdania finansowe według międzynarodowych standardów rachunkowości. Nie dotyczą natomiast innych podmiotów, w tym firmy opierające się na krajowej ustawie o rachunkowości. Nowe standardy nie wpływają również na podatkowe ujęcie leasingu – podsumowuje Edyta Witczak z PKO Leasing.